توده

ایجاد مشکل در پست بزودی مطالب  جدید جایگزین  میشود

آثار تاریخی، فرهنگی و مذهبی فراوانی در این منطقه وجود دارد که گویای قدمت و فرهنگی آن است که از جمله آنها عبارتند از:

- آتشکده ی نویس

- آب انبار راهجرد

- قلعه ی وتوس کهندان

- قلعه ی چک

 امامزاده هادی و مهدی

پوشيده نماند امامزاده‌ای که هم شرافت و جلالتش مسلم باشد، و هم مدفن و مضجعش معلوم و بلا واسطه از صلب مطهر امام باشد در قم بلکه در ايران خيلی کم‌ است‌. چه بعضی امامزاده‌ها از صلب مطهر امام‌ (ع‌) هستند ولی جلالت قدرشان‌ غير مسلم و بعضی جلالت قدرشان مسلم ولی محل قبرشان غير معلوم مثل علی‌ بن جعفر و حمزة بن موسی بن جعفر و در بعضی هر دو جهت مجهول است‌.

اما امامزاده‌هايی که در قم و اطراف قم مدفون شده و مرقدشان معلوم است‌،جز چند تن هيچ يک بی‌واسطه از صلب امام‌ (ع‌) نيستند و آن چند تن يکی فاطمه معصومه‌ (س‌) است که از صلب مطهر امام موسی بن جعفر (ع‌) است‌. چنان که سبق ‌ذکر يافت‌.

ديگر زينب و ام‌ّ محمّد و ميمونه که از صلب حضرت امام محمّد تقی‌ (ع‌)هستند و ايشان در همان بقعه شريفه حضرت معصومه‌ (س‌) مدفون می‌باشند، بعضی در همان ضريح مثل ام‌ّ محمّد و بعضی بيرون از ضريح در ميان بقعه طاهره‌ مثل زينب و ميمونه چنان چه سابقاً ذکر شد.

ديگر موسی پسر حضرت امام محمّد تقی (ع) که معروف است به موسای مبرقع‌، و او در قم در خانه خود مدفون شده‌، و سادات رضوی تماماً در هر کجا هستند از نسل او هستند، وی بقعه مختصری دارند که چند سال قبل آقای حاج قائم مقام‌التوليه رضوی مشهدی صحنی برای آن حضرت بنا فرمودند، و مرحوم حاج ميرزا حسين نوری حالات ايشان را در کتاب بدر مشعشع بيان نموده‌اند.

در تاريخ قديم قم می‌گويد: اوّل کسی که از سادات رضويه به قم آمد ابوجعفر موسی بن محمّد بن علی الرضا (ع‌) بود و در سنه ست و خمسين و مأتين ( 256 ) از مدينه به قم آمد و به قم مقام کرد و پيوسته برقع بر روی فرو گذاشتی تا آن گاه که‌عرب به او پيغام فرستاد که تو را از مجاورت و همسايگی ما بيرون می‌بايد رفتن‌، پس ابو جعفر موسی از قم به کاشان رفت چون به کاشان رسيد احمد بن عزيز بن‌دلف العجلی او را اکرام کرد و ترحيب نمود و خلعت های بسيار و بار گيرهای نيکو و چندين تجمل به او بخشيد و مقرر گردانيد که هر سال يک هزار مثقال طلا با يک سراسب مسرج به او دهد پس ابو الصديم الحسين بن علی بن آدم و يکی ديگر ازرؤسای عرب در عقب بيرون آمدن موسی بن محمّد بن علی از قم برسيدند و اهل ‌قم را به سبب بيرون کردن او توبيخ کردند.

پس رؤسای عرب را بطلب ابی‌ جعفر موسی بفرستادند تا شفاعت کردند و او را به قم باز آوردند و بسياری اعزاز و اکرام کردند و از مال خود از برای او سرايی بخريدند، و هم چنين چند سهم از قريه هنبرد و اندريقان و کارجه از برای او از ورثه مزاحم بن علی اشعری بخريدند و بيست هزار درم از برای او قسمت کردندو به او دادند.

و در روايت ديگری است که چون عرب قم به ابی‌ جعفر موسی پيغام‌ فرستادند که تو را از همسايگی ما بيرون می‌بايد رفتن او برقع از روی بينداخت و ايشان او را شناختند، پس محمّد گفت همت و اعتقاد ايشان محقق شد و اين سرای و سهام و اموال به او دادند پس موسی قصد عبدالعزيز بن دلف عجلی کرد عبدالعزيز او را اعزاز و احترام و اکرام کرد و خلعت ها و مرکب ها بخشيد و وظيفه ساليانه ‌معين کرد چنان چه ذکر شد. بعد از آن به قم مراجعت نمود، ديگر باره اهل قم او را اعزاز و اکرام کردند و از دنيا وی را متمتع و مرفه گردانيدند چنان چه مستغنی شد و بعد از آن او را احتياج نبود به شهرهای ديگر رود به جهت وجه معاش و به قم املاک خريد و آب و زمين پيدا کرد و متوطن شد بعد از آن خواهران او زينب و ام‌ّ محمّد وميمونه دختران محمّد بن علی‌ (ع‌) در طلب او از کوفه به قم آمدند و بر عقب ايشان‌ بريهه دختر موسی بيامد و ايشان به مقبره بابلان آن جا که قبر فاطمه بنت موسی بن‌جعفر(ع) است مدفون شدند و موسی به قم مقيم بود و از آن جا به جايی ديگر نرفت تا آن گاه که او را وفات رسيد در شب چهارشنبه هشت روز به آخر ماه ربيع‌الاخر مانده‌سنه ست و تسعين و مأتين ( 296 ) او را در سرايی که معروف بود به او که اليوم ‌مشهور است به مشهد او دفن کردند و در قديم آن سرای معروف بوده است به‌محمّد بن الحسن بن ابی‌ خالد اشعری ملقب به شيبوله و اوّل کسی را که بدين سرای ‌دفن کردند موسی بن محمّد بن علی بن موسی بود و خواهران او زينب و ميمونه دختران محمّد بن علی بن موسی از او ميراث گرفتند »

مؤلف گويد: فرقی که روايت ثانی با اوّل داشت اين بود که در اوّل اکرام رانسبت به احمد بن عزيز بن دلف العجلی کرد و در ثانی نوشته است قصد عبدالعزيز بن دلف عجلی کرد و عبدالعزيز او را اعزاز و اکرام کرد و معلوم نيست از پسر و پدر کداميک صحيح است‌.

- امامزاده ام سلمه

- امامزاده ام کلمه

 امامزاده شاهزاده اسحق

که ظاهراً نسب شريف او از اين قرار است‌: اسحق بن موسی بن اسحاق بن‌ابراهيم بن موسی بن ابراهيم بن موسی بن جعفر (ع‌)، مضجع او در زمين های قنات‌ آب بالای قريه ميم واقع است‌. مرحوم ميرزای فيض گويد « در سال 1280 مرد متدينی از اهل آن قريه شيخ کاظم نام مذاکره نمود که اين مکان محل دفن امامزاده ‌است‌، اهالی آن قريه حرف او را مطابق واقع نمی‌دانستند و با او همراهی نکردند، بالاخره گفت خوابی ديده‌ام که مأمور حفر اين مکان شده‌ام در اين بين سيد عبدالعلی نايينی کتابی داشت در حالات امامزاده‌ها به آن مکان آمد و آن مکان را گفت محل قبر امامزاده است چند نفر را با خود هم دست کرده آن زمين را بکاويدند، چون سه ذرع حفر نمودند يک نفر از آن مردم که حفر می‌نمودند کلنگ رابه زمين زد سوراخی پديدار شد چون بدان سوراخ نظر کردند جسد ميتی را ديدند که سر کلنگ به صورت آن ميت خورده به طرزی که صورت او را مجروح نموده بود و اعضای آن جسد به هيچ وجه عيب نکرده بود حتی کفن او، و از عجايب آن که آن‌ مردی که سر کلنگ او به صورت آن ميت فرو رفته بود به همان موضع صورت او جراحتی پديدار شد که صورت او را سوراخ نمود و تا آخر عمر آن سوراخ ملتئم‌ نشد و متصل تلايه پی می‌داد، اهالی آن قريه چون جسد آن امامزاده را ملاحظه ‌نمودند آن مکان را عمارت نموده و بر سر مزار او بقعه بساختند ».

- امامزاده عاقب و سه خواهران

- امامزاده شاهزاده عباس و بی بی زبیده

- امامزاده بی بی شریفه خاتون

- امامزاده شاهزاده ابوطالب

- امامزاده علمدار